"ΠανΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ"

Του Αργύρη Στ.Τσαμπάζη Αναδημοσίευση από την τοπική εφημερίδα των Σερρών «Ελευθερία» Σάββατο βράδυ, 13 Δεκεμβρίου 2008. Στον ετήσιο χορό του «Πανηπειρωτικού Συλλόγου Σερρών» στο «Κομπολόι» τα χορευτικά μόλις είχανε τελειώσει. Πολλά τα χειροκροτήματα για την όμορφη και ευχάριστη παρουσία των νέων παιδιών του Συλλόγου……Και τότε είναι που ο Κώστας Σίσκας (πρόεδρος του Συλλόγου) «έκλεισε» το μάτι στον Γιώργο Μπέλλο. Κι εκείνος (Γιώργος Μπέλλος-μουσικός της νεώτερης γενιάς και ερευνητής) – μύστης του «τυπικού» της Ηπειρώτικης τελετουργίας, ξεκινά το θεσπέσιο φύσημα του κλαρίνου του. Τον ακολουθεί ο Νίκος Τσιτοφώτος ή Δάσκαλος (στο επάγγελμα δάσκαλος) με την ουράνια φωνή του και γίνονται γητευτές της ακοής μας! «Ξενιτεμένο μου πουλί…γλυκό μου χελιδόνι…και παραπονεμένο…» «Άσπρο τριαντάφυλλο κρατώ μώρ’ Γιαννιωτοπούλα μου…»! Και τότε βλέπεις ότι δεν ακούν απλά το κλαρίνο οι καλεσμένοι, γεμίζουν τα εσώψυχά τους από τον ήχο του, μελετούν την τέχνη του οργανοπαίχτη, την κάνουν κτήμα τους, συντονίζονται με την πιο μύχια δόνησή της και την μετουσιώνουν σε χορό… Πρώτοι οι γεροντότεροι, ακολουθούν οι άλλοι…Χορός με κίνηση μαλακή… «εσωτερικά» ελεγχόμενη. Τα χέρια κρατούν το ένα το άλλο, σεμνά, σταθερά και αρχοντικά. Μαλακώνουν οι καρδιές και ξυπνούν τα αισθήματα…αναπολώντας έρωτες... «Κι αν δεν μ’ αγαπάς … κι αν δεν μ΄αγαπάς… τι θέλεις και περνάς», «Ζαλίζομαι, ζαλίζομαι όταν σε συλλογίζομαι… ζαλιάρικο μικρό και σκανταλιάρικο…». Ο Ηπειρώτης, πολυτάξιδος ξενιτευτής, προσωποποίηση της σκληρής οικονομίας και εργατικότητας, μαχητής της Ζωής, των Γραμμάτων και της Επιστήμης, στο αποκορύφωμα της χαράς και του γλεντιού, αποζητάει ένα μοιρολόι… έναν χαμένο έρωτα « Στο Κάιρο αρρώστησα, στα Γιάννινα θα γειάνω…στην άκρη στο Καπέσοβο θα πέσω να πεθάνω…» και συνεχίζει θεϊκά με μια διεργασία υψηλής συναισθηματικής φόρτισης «Τρία καλά είναι στο ντουνιά και στον απάνω κόσμο», « Τζουμέρκα μου περήφανα…» Και όλα αυτά με την ψυχή και τα πόδια «στον τόπο», διαχρονικός και μπεσαλής. Και βλέπουμε τότε τους μουσικούς μας να μερακλώνουν πιο πολύ και να δίνουν την ψυχή. Και είναι τέτοια η κοινωνία τους, που δεν ξαφνιάζεσαι να τους ακούς να ανταλλάσουν φιλοφρονήσεις με τους χορευτές με τα μικρά τους ονόματα, με σφυρίγματα χαράς από τους χορευτές που συμμετέχουν στο τραγούδι αυθόρμητα, να τους καλούν οι μουσικοί δίπλα τους και να τους στέλνουν στα «ουράνια», ως μερακλήδες πλέον. Αποκαλυπτικό το φωτορεπορτάζ από την εκδήλωση. Σε μεγάλα κέφια ο πρόεδρος του Συλλόγου Κώστας Σίσκας, ο «δάσκαλος» Κώστας Κατέρης με την παρέα του από τα Γιάννενα και ο «δάσκαλος» Βασίλης Τερζής. Σταθερή αξία με ιδιαίτερη χορευτική δεινότητα ο Δημήτρης Λαναράς, ο Βασίλης Γιαννόπουλος, ο Χριστόφορος Τσούτσης, η Λίνα Αλεξανδρίδου, η Νιόβη Μπότσιου, η Λόλα Τραγούδα,η Χρυσούλα Γρηγοριάδου, η Χρυσάνθη, κ κ. Κούλα, η Άννα , η Ζωή, η Στέλλα….και βέβαια η έκπληξη της βραδιάς από τον «αδελφό» Σύλλογο του Κατσικά Ιωαννίνων ο κ. Δημήτρης Λέκκας (πρόεδρος του Συλλόγου) και η Σοφία Λισγάρα(μέλος του Συλλόγου) με τις κόρες της. Και στην κορύφωση του γλεντιού σε μια αυθόρμητη, αυθεντική και μυστηριακή τελετουργία, η Άννα Μπέλλα (δασκάλα), τραγουδά δίπλα στον «Δάσκαλο» για να χορέψει ο άνδρας της και οι φίλοι τους… «Ανάθεμα τον που ‘ριξε τα μάγια στο πηγάδι…», «Μια μάνα απόψε μάλλωνε…μαλλώνει με το γιο της…» Το ίδιο και ο Κώστας Κατέρης λιτός και εκφραστικός, «μερακλής» στο τραγούδι και στο χορό. Και βλέπεις Ήχος και Τραγούδι να αποδίδεται από μνήμης απ’ αυτά τα καταπληκτικά «σαΐνια» τους μουσικούς και να γίνεται κτήμα δικό μας. Δεν επαναλαμβάνεται, δεν αναπαράγεται δεν αντιγράφεται αλλά αναδημιουργείται με τη δροσιά του αυτοσχεδιασμού και καταγράφεται πλέον ως παραδοσιακό (Μουσική – Τραγούδι – Χορός). Αυτή είναι η έννοια και η αξία της παράδοσης που υπηρετεί ο Πανηπειρωτικός Σύλλογος Σερρών με επικεφαλής τους Κώστα Σίσκα και Κώστα Κατέρη. Σήμερα η παράδοση είναι για μυημένους, ανθρώπους με αντίληψη του τι συμβαίνει γύρω τους… και αυτό σφυρηλατείται ξανά και ξανά σ΄αυτόν το Σύλλογο. Μακάρι και σε γάμους ο όρος παράδοση ή παραδοσιακός να βρει το νόημα το πραγματικό. Και από το τετριμμένο «Να ζήσει η νύφη κι ο γαμπρός…» να ακούγεται το « Ξύπνα περδικομάτα μου, κι ήρθα στο μαχαλά σου…χρυσά πλεξούδια σου ‘φερα να πλέξεις τα μαλλιά σου…» « Έβγα μάνα μου να ιδείς πέρδικα που σου ‘φερα…» Στίχος συγκινητικός, εκφραστικός, διαχρονικός, ανάβλυσμα ψυχής. Έτσι θα κρατήσουμε τον άνθρωπο κοντά στην παράδοση, στην απλότητα και στον συνάνθρωπο και να μπορέσει να εκφραστεί ξανά με λόγια ποίησης « Στης πικροδάφνης τον ανθό, έγειρα ν’ αποκοιμηθώ…»